Onze inbreng is gericht op drie onderwerpen die uitmonden in twee amendementen en 1 motie. (zie onder).
Om te beginnen de ontgrindingen op Graetheide. Het moge duidelijk zijn dat wij deze niet willen, nu niet en over 20 jaar ook niet. Ik verwijs de raad hierbij naar de foto die ik bij het amendement daarover heb opgenomen. De foto betreft de huidige installatie van grindbedrijf l’Ortye die nu nog in Meers aan de Maas staat en over pak hem beet drie jaar op Graetheide zou komen te staan. Dat zou betekenen dat tot zeker 2040 in totaal 50 tot 70 hectare in een maanlandschap zou veranderen. En dat niet alleen. Elke dag zouden 10 vrachtwagens per uur over de Oude Postbaan moeten rijden terwijl dat nu al een te smalle weg voor fietsers is. Het realiseren van nieuwe wegenis niet begroot en gaat jaren duren.
Er ligt een uitermate kritisch rapport van de werkgroep IVN Kingbeek die aangeeft dat ontgronden funest zou zijn voor de Kingbeek. En dat hebben ze niet uit hun duim gezogen. De IVN-werkgroep baseert zich op het advies van emeritus-hoogleraar Olsthoorn van de TU Delft, grondwater expert van Nederland. De GroenLinks fractie staat naast de werkgroep Kingbeek niet alleen in haar grote bezwaren tegen ontgrinding. Ook de Dorpsplatforms Guttecoven, Einighausen, Obbicht en buurtvereniging Graetheide zijn tegen. Ook de gemeente Sittard -Geleen heeft in juni in een brief aan de stuurgroep laten weten en nou citeer ik de brief ‘voorshands tegen ontgrinding te zijn’. Ook de wethouder gaf tijdens de ronde aan dat met het advies van werkgroep IVN Kingbeek ‘definitief een streep door de ontgrindingen kan’.
Nou hoor ik de wethouder in de beantwoording straks zeggen; een besluit over ontgrindingen is nu niet aan de orde. Dat komt wel bij de omgevingsplannen. Voorzitter, met alle respect voor de opvattingen van de wethouder maar de raad beslist of het nu aan de orde is en wat ons betreft is er voldoende duidelijkheid bereikt over wat we wel of niet willen op de Graetheide. Wat onze fractie wil is dat er eindelijk werk wordt gemaakt van het realiseren van de ecologische verbindingszone tussen Berg aan de Maas en het Limbrichterbos. In de regiovisie van 2009 is door overheden al aangegeven dat die ecologische verbindingszone over dit deel van Graetheide gewenst is. En helaas is er de afgelopen 12 jaar NIKS mee gedaan!
Ik heb goed nieuws wat dat betreft. Op 12 januari aanstaande zal de gedeputeerde Geert Gabriels van natuur en landschap een werkbezoek brengen aan de Graetheide op initiatief van onze GroenLinks afdeling. Ik ga ervan uit dat de provincie meters wil maken om die ecologische zone eindelijk eens te gaan realiseren. Ik nodig de wethouder graag uit om mee te doen aan het werkbezoek zodat we gezamenlijk vaart kunnen maken met realisatie van de ecologische verbindingszone. Daar kan volgend jaar mee begonnen worden en daarvoor hebben w géén ontgrindingen nodig.
Ik heb de brief van de l’Ortye Holding uiteraard ook gelezen. Onze fractie heeft respect voor de wijze waarop l’Ortye omwonenden heeft willen betrekken in haar plannen. Als ik zelf bij l’Ortye zou werken, zou ik ook proberen ontgrindingen mogelijk te maken. Natuurlijk, het is hun bedrijfsbelang. Maar ik mag er toch vanuit gaan dat de raad er niet is om de bedrijfsbelangen van l’Ortye te bewaken, maar een maatschappelijke afweging te maken. Dat ontgronding voor versnelling van de vergroening zou zorgen is natuurlijk niet waar, dat heb ik net al proberen aan te geven met het werkbezoek van de provincie. Ik draai het juist om. Vergroening van de Graetheide kan juist sneller zonder ontgrindingen. Alle stakeholders van Graetheide is er veel aan gelegen om zo snel mogelijk duidelijkheid van de raad te krijgen over ontgrindingsplannen. Daar hebben ze na 45 jaar ook recht op. Met het amendement wordt een definitieve streep getrokken in ontgrinding. Ik hoop dat de raad dit straks bekrachtigt.
Voorzitter, dan de Lexhy. Met het amendement bereiken we dat de Lexhy uiterlijk in 2023 wordt opengesteld voor recreatie, dat de volgende raadsperiode de Chemelot campus nog ruimte moet zoeken op haar bestaande terrein en dat er geen fabrieken op de Lexhy komen, hoe klein ook. De Chemelot site en de campus heeft nog bijna 100 hectare beschikbaar op eigen terrein, mij dunkt. We leggen nu vast dat we later (na 2026) op grond van alle dan beschikbare informatie apart en besluit nemen over de vraag wel of niet de overstap naar de Lexhy.
Ik hoop dat de raad ook hierin een duidelijk standpunt in neemt.
Tenslotte de werkgelegenheid op de Chemelot site en de campus. In totaal 9000 arbeidsplaatsen erbij de komende 15 jaar klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Met de motie houdt de raad de komende jaren de vinger aan de pols en kunnen we nog bijsturen waar mogelijk.