Sittard, 12-07-2023
“Er is iets vreemds aan de hand met de democratie: iedereen lijkt ernaar te verlangen, maar niemand gelooft er nog in.”
De democratie van de eenentwintigste eeuw raakt steeds meer uitgehold. Populisten zaaien angst, het wantrouwen groeit, de redelijkheid is zoek. De politiek lijkt echter meer bezig met de volgende verkiezingen dan met de lange termijn. Deze week zien we dat ook weer in de landelijke politiek. En dat baart mij enorm veel zorgen. Want ik zie het ook in deze raadszaal.
Toen ik politiek actief wilde worden mocht ik pas na een intensieve cursus over lokale politiek op de kandidatenlijst bij GroenLinks. En toen ik daadwerkelijk raadslid werd namen de ‘oude rotten’ mij onder hun hoede en werd ik gedoceerd over de mores, geschreven en ongeschreven regels van politiek. Ik gun eenieder zo’n leerschool.
Ik gun vooral onze inwoners raadsleden met zo’n leerschool.
Als ik de raad van Sittard-Geleen een boek mag aanraden, is dat het boek van Herman Tjeenk Willink. Zijn boek Groter denken, kleiner doen is geschreven uit bezorgdheid en optimisme.
Uit bezorgdheid over de nonchalance waarmee we met de democratische rechtsorde omgaan. De signalen van een sluipende uitholling zijn duidelijk voor wie ze wil zien. Hoe kon het zover komen?
Uit optimisme omdat we tegen die sluipende uitholling zelf iets kunnen doen, als betrokken burgers, maar ook wij, als volksvertegenwoordigers in deze zaal.
De democratische rechtsorde is waarschijnlijk ons enig overgebleven gemeenschappelijk fundament. Geloof en levensovertuiging hebben daarvoor te veel aan betekenis ingeboet. Ideologieën zijn verbleekt. Sociale verbanden losser geworden. Versterking van de democratische rechtsorde is nodig om een open samenleving te blijven en gezamenlijk grote problemen aan te pakken.
Groter denken, kleiner doen is een oproep. Een oproep die ik deel. Om de vaak ongemakkelijke feiten onder ogen te zien. Positie te kiezen. Onze stem te verheffen. Het publieke debat aan te gaan. Individueel en collectief. Door groter te denken wordt kleiner doen mogelijk. En dat doen is nodig. Meer dan ooit!
We hebben de afgelopen honderd jaar mensen en onze planeet dienstbaar gemaakt aan welvaart en economische groei. Daarmee hebben we de maatschappij en onze samenleving geleid naar een draconische vorm van georganiseerde chaos. Problemen veroorzaakt door mensen en hun belemmerende overtuigingen. En omdat we zijn gaan geloven in mythes en zijn vergeten dat het slechts mythes zijn.
Nooit eerder was er een beter moment om onze toekomst opnieuw vorm te geven.
We weten immers precies wat er aan de hand is met het klimaat en wat de problemen zijn in onze maatschappij en samenleving. We weten ook hoe we onze bestaande systemen en instituten moeten transformeren. Maar de grote vraag is: hoe verbinden wij ons als mens opnieuw? Met de natuur, met elkaar en met de bedoeling.
Voorzitter, de afgelopen 13 jaar heb ik dat geprobeerd en actief uitgedragen. Dat werd door kiezers gewaardeerd, bleek herhaaldelijk bij verkiezingsuitslagen, maar heeft na de meest recente verkiezingen helaas niet geleid tot deelname van GroenLinks-PvdA aan de coalitie.
Ik denk dat nog niet iedereen klaar was voor groter denken, kleiner doen. Voorzitter, en toen is er iets geknapt. Ik kan niet anders zeggen. ‘De lokale politiek heeft mij in het geheel niet onberoerd gelaten” schreef ik al in mijn ontslagbrief aan u.
Een nieuwe generatie staat gelukkig klaar. Wij geven niet op; mijn fractie gelooft in een socialere, groenere en betere wereld. Een ander neemt nu alleen het stokje over en ik zal haar daar met trots in blijven begeleiden.
Voorzitter, ik ben trots dat ik al die jaren gemeenteraadslid in Sittard-Geleen heb mogen zijn. Ik heb enorm veel mooie en leerzame momenten beleefd en met veel volharding zaken voor elkaar gekregen. En gelachen. Dat gelukkig ook.
Ik dank allen die hieraan hebben bijgedragen. Raadsleden van het eerste uur. Mijn oud-collega’s in het college. Een speciaal woord van dank aan Frans Benders voor zijn geloof in mij, de kansen die ik kreeg van GroenLinks, aan het ambtelijk apparaat, aan oud-burgemeester Sjraar Cox voor zijn wijze lessen, de kiezers, en de medewerkers van de griffie, die werkelijk altijd klaar staan.
Het gaat jullie goed! Koester de democratie!
Kim Schmitz