Want het is GroenLinks dat al sinds haar bestaan hamert op en oproept tot actie om de bedreiging van moeder aarde een halt toe te roepen.
En het is voor ons en de ons opvolgende generaties maar te hopen, dat de top in Glasgow de eindeloze brij aan brave woorden nu eindelijk weet te door te vertalen in opperste daadkracht en een hands on mentaliteit.
Het besef van urgentie zou tot in alle haarvaten moeten zijn doorgedrongen, maar er is meer nodig dan naar anderen te wijzen. Een begin van de oplossingen hebben wij in eigen hand.
De voorliggende programmabegroting zou wat GroenLinks betreft ook wat meer gevoel van urgentie mogen uitstralen. De voorstellen voor de nabije toekomst zijn degelijk, en borduren keurig voort op de ingeslagen wegen, en kunnen in dat opzicht niet op weerstand stuiten. GroenLinks had echter graag gezien, dat er meer en nadrukkelijker accent zou zijn gezet bij de grote noden van deze tijd.
We zitten midden in het oog van de orkaan, met een wooncrisis, een klimaatcrisis, een energiecrisis en een veiligheidscrisis. Met de ongelijke verdeling van de welvaart als onderliggend lijden. Dat schreeuwt om een aanpak, die verder en dieper gaat, dan wat nu voorligt. Niet zozeer uit partijpolitieke overwegingen, maar juist en vooral omdat de samenleving van nu en morgen dat bitterhard nodig heeft. Een vergroting van de ongelijkheid berokkent niet alleen schade aan het menselijk kapitaal, maar teert ook ernstig in op economische waarde. Anders gezegd: een verdere vergroting van de kloof kost veel meer geld, dan het zo spoedig mogelijk dichten ervan.
Als er één generatie is, die dat goed in de smiezen heeft, dan zijn het wel onze jongeren. Het zou goed zijn als we meer en vaker luisteren naar hun stem. Het is dan ook bemoedigend te mogen vaststellen, dat er in onze gemeente steeds meer en vaker rekening wordt gehouden met hun opvattingen en hun kijk op de toekomst.
Met die blik op de toekomst, hebben wij de voorliggende begroting beoordeeld en onze inzet bepaald.
Wat ons betreft biedt het begrotingsoverschot van 3,6 miljoen volop kansen, om te prioriteren naar urgentie. Tijdens de voorbeschouwingen hebben we moeten vaststellen, dat daarover verschillend wordt gedacht.
Met betrekking tot het voorstel om een voucher te verstrekken voor het gratis wegbrengen van afval naar milieuparken zetten wij vraagtekens bij het veronderstelde effect ervan. Zeker gelet op het ermee gemoeide bedrag van € 600.000 komen wij tot een andere inzet, wat ons ertoe brengt om daarover een amendement in te dienen. Wij menen namelijk, dat beheersing van de afvalstromen en de nagestreefde gedragsbeïnvloeding beter bereikt kan worden via het uitvoeringsplan afvalbeleid. De ervaringen elders, o.a. bij de gemeente Beesel, laten zien, dat het effect van het gratis wegbrengen van afval naar milieuparken relatief beperkt is en zelfs ongewenste neveneffecten met zich meebrengt.
Voor het overige beperken wij ons tot enkele betekenisvolle moties en een aantal vragen over openstaande posten.
Te beginnen met de moties, twee in aantal, waarvoor ik terug grijp op mijn inleidende woorden:
We hebben een GROENE toekomst met een ROOD hart nodig.
De eerste motie richt zich op verdere vergroening van ons versteende landschap. Met gepaste trots durf ik te stellen, dat GroenLinks met zijn Groene Brigade al menige gevel heeft verfraaid. Samen met en voor inwoners is het straatbeeld opgewaardeerd, en hebben stenen plaats gemaakt voor groen. Het vergroenen draagt bij aan meer biodiversiteit, haalt fijnstof en stikstof uit de lucht, bergt meer regenwater waardoor het riool wordt ontlast, en vermindert hittestress.
En de andere motie richt zich op de problematiek van energiearmoede. Meerdere fracties hebben onderkend, dat er een schreeuwende behoefte is aan vormen van tegemoetkoming voor de pijn die de fors oplopende gas- en electriciteitsrekeningen veroorzaken.
Betaalbaar voor iedereen, zou het motto moeten zijn. En dat kan alleen, als de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Met een eerlijke agenda, om prioriteit te kunnen geven aan investeringen die goed zijn voor het klimaat en voor de kwaliteit van mensen met minder geld. Een groen offensief met een rood vangnet. GroenLinks zou het toejuichen, als daarover raadsbrede overeenstemming kan worden bereikt.
Dat wat betreft de moties. En kom ik nu toe aan nog een aantal openstaande posten waarvoor GroenLinks eveneens nadrukkelijk aandacht vraagt.
Ook hier speelt het urgentiecriterium een rol, omdat er al zo lang wordt gewacht op resultaat en daarmee de geloofwaardigheid op de proef wordt gesteld.
Want het geeft wel te denken, dat we er nog steeds niet in geslaagd zijn om gymnastiekvereniging Swentibold aan passende huisvesting te helpen, dat het straattheater al twee jaar op een revival wacht, maar nog slechts in de onderzoekfase verkeert, dat de schooldakenrevolutie niet meer is gebleken dat een storm in een glas water. Goede voornemens is één, maar ze daarna ook waarmaken is de kunst. Graag een korte reflectie hierop van het college.
We hebben een GROENE toekomst met een ROOD hart nodig.
Een leefbare wereld, nu en morgen, waarin iedereen kan meedoen.