Algemene beschouwingen van GroenLinks Sittard-Geleen.
Daar waar ik deze week in mijn handen klapte van vreugde, mag ik hopen dat de collegeleden het schaamrood naar de kaken steeg. Het advies van professor Elzinga naar het al dan niet geldig zijn van de referendumaanvraag door Red de Tuinen omvatte namelijk zo veel meer dan alleen het positief advies over het referendum. In beschaafde, juridische termen legt de rechtsgeleerde de vinger op een ontzettend zere plek.
Collega commissieleden hebben mij in vergaderingen regelmatig horen vervloeken dat we te veel mandaat aan het college hebben gegeven. Maar niet de raad, maar het college is hier de hoofdschuldige.
De raad heeft zich weliswaar onvoldoende gerealiseerd, dat het college zich te veel vrijheden permitteerde, maar dat laat onverlet dat het college een actieve informatieplicht heeft om de raad op het juiste been te zetten en het budgetrecht te respecteren.
Elzinga stelt, dat de kadernota geen mandaterend kader biedt voor het college. De schuld ligt dus niet bij de raad, maar bij het college, dat zich zaken heeft toegeëigend. Hoewel diverse partijen (toevalligerwijs altijd oppositie…) vaker hebben verzucht, dat het college meer en explicieter naar de raad moest komen, heeft het college dat steeds afgewimpeld. Door Elzinga wordt dit falen van het college netjes blootgelegd.
Ik zal u maar besparen in welke termen ik het giet wanneer ik mijn frustratie over de bestuursstijl van dit college in de beslotenheid van de fractiekamer uit. En tuurlijk, elke regel kent zijn uitzondering. Zo koerst bijvoorbeeld de ene wethouder onder andere met zijn tuinman op geheel eigen wijze op een goede relatie met zowel raad als burger. Maar met de beste wil van welke wethouder dan ook kan de vervelende bestuursstijl, de machtscultuur die kleeft aan dit college helaas niet worden weggepoetst.
Nee, het college pikt het, een meerderheid van de raad pikt het. Maar, er gloort hoop! Er ontstaat verzet binnen fracties tegen de gehanteerde bestuursstijl, meer en meer raadsleden worstelen met de door henzelf aangetrokken dwangbuis en burgers komen in opstand. Zie de oprichting van Burger Initiatief Gelaen en het Red de Tuinen dat maar niet opgeeft. Maar voorzitter, wat zegt het over een college, over een bestuursstijl waarbij burgers zich dusdanig in het nauw gedreven voelen dat ze hun, overigens terechte, toevlucht moeten zoeken in het aanvragen van een referendum?
GroenLinks heeft groot respect voor de inzet en passie waarmee de initiatiefnemers strijden voor hun belangen, voor de belangen van onze stad. Want vergeet niet, het gaat inmiddels om zoveel meer dan 7 tuinen. Maar wij zijn ook van mening dat er een uiterste krachtinspanning moet worden gedaan om tot een voor alle partijen aanvaardbare oplossing te komen. Wij verzoeken het college door middel van een motie om in de periode tussen vandaag en de raadsvergadering van 30 november, desnoods met inzet van externe bemiddelaars, een open en constructief overleg te voeren met de betrokken tuinders met als inzet dat er een resultaat komt waarin alle partijen zich kunnen vinden en waarmee een referendum over dit toch oplosbare dossier kan worden voorkomen. Vandaag ontving GroenLinks de antwoorden op haar vragen. De werkzaamheden in de betreffende tuinen zijn per direct gestaakt. Dat is onze ogen nog een week te laat. Volgens mij is het ook wettelijk een week te laat.
Mijn vraag aan de raad is: blijft het merendeel afwachtend achterover leunen tot de nieuwe verkiezingen of ziet u net als GroenLinks in dat het tijd is voor verandering? Indien u dat laatste denkt nodig ik u van harte uit bijzonder aandacht te schenken aan het besluitvormingsproces van dit college omtrent de integratie van poppodium VOLT in cultuurbedrijf De Domijnen. Wie gelooft er nog in toeval dat ook hier de bestuursstijl ertoe leidt dat de conclusies van gedegen onderzoeken en adviezen van professionals worden genegeerd?
In de behandeling van de kaderbrief heeft GroenLinks laten weten het absurd te vinden dat dit college weigert haar, al dan niet achterhaalde, 4 jaar geleden vastgestelde prioriteiten onder de loep te nemen.
De beroerde financiële situatie en verandering van tijd, kennis en maatschappij schreeuwen om een herijking. Zelfs als er toch nog onverwacht redding vanuit het rijk komt. We denderen op een afgrond af wanneer deze stad ervoor kiest te blijven investeren in grootse projecten als dure herhuisvesting, sportzone, het vliegveld en ga zo maar verder.
Om eerlijk te zijn denk ik dat het maar weinig inwoners boeit dat de veilige wieleromgeving verder wordt ingericht, dat de Hammerseries en Binkbanktour tegen een vette betaling uit een ander potje van de gemeente Sittard-Geleen hun start en finish op een sportterrein buiten de stad hebben gehad, of dat een lage snelheids-windtunnel in relatie met de veilige wieleromgeving hoort te staan, enz, enz. Voorstellen van GroenLinks tot bezuiniging op Sportzone worden echter weggewuifd met hetzelfde fancy promotiepraatje dat we al jaren horen. Maar inmiddels is zelfs de provincie er al op de fiets vandoor gegaan.
Maar hier in Sittard-Geleen heeft men een plank voor het hoofd en moet er voor dit stokpaardje van wethouder Lebens zelfs een extra investeringsbedrag vrij worden gemaakt uit de geoormerkte investeringsruimte voor nieuw beleid. Nog eens 700.000 euro voor de veilige wieleromgeving. Schiet mij maar lek! Het is werkelijk van de zotte om in deze tijd van bezuinigingen en lastenverzwaring 7 ton extra te vragen voor de budgetoverschrijding van dit fietsparadijs buiten de stad. Ik vermoed dat de afdeling communicatie een telefoontje kan verwachten van het tv-programma Kanniewaarzijn. Het beeld van een eenzame fietser in de schemer op een te dure wieleromgeving zie ik in ieder geval al helemaal voor me.
Nee, kijk dan naar de wielerbaan in Geleen. Daar is het hartstikke druk. Maar dit college vindt dat er onderzoek moeten worden gedaan naar de combinatie ijs-zwemwater en laat de drukke wielerbaan niet meenemen in de onderzoeksopdracht. Da’s raar, heel raar en niet uit te leggen.
Nog één van die prioriteiten is het stimuleren van de lokale economie waaronder MKB maar ook het grootbedrijf. GroenLinks is van mening dat daar prima resultaten mee zijn behaald, maar dat het nu wel een tandje lager mag. Grootbedrijven in chemie en automotive draaien immers als een tierelier (denk aan cijfers werkbezoek Nedcar afgelopen vrijdag) en hebben absoluut geen zorgen over hun winstgevendheid. Bovendien krijgen ook zij net als wij onverwachte steun vanuit de overheid. Moeten we daar als lokale overheid dan nog eens miljoenen bovenop leggen de komende jaren? GroenLinks vindt van niet.
Het is toch niet uit te leggen dat we van burgers wel verlangen hun eigen kracht te benutten en de overheid alleen dat wat nodig is doet, maar winstgevende grootbedrijven het ene na het andere onnodige financiële douceurtje krijgen en daarvoor volgens GroenLinks de burgers van onze stad onvoldoende mee laten profiteren van deze economische wind in de zeilen.
Oké, helder. Bezuinigen op zo’n beetje alles wat los en vast zit maar niet prioritair is voor dit college, lastenverzwaring en nog een aantal heilloze zoektochten in mogelijke verkoop van Enexis aandelen, grenscorrecties of de hulp van de provincie moesten ons redden. Niets mocht, geen verzoek werd gehonoreerd. Pas op het laatste moment kwam de redding vanuit De Haag. Maar nog steeds blijft u van mening dat zoiets simpels als herijking van de prioriteiten nicht im frage is? Onbegrijpelijk!
De ene wethouder laat mondiaal beleid onder zijn neus wegbezuinigen. De ander stevent af op enorme tekorten in de jeugdzorg, een ander moet met pijn en moeite het groenonderhoud op peil houden en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Nee, met GroenLinks aan het stuur zouden de beperkte middelen van onze stad heel anders worden ingezet dan aan Sportzone, Limburg Economic Development, de te dure bestuurlijke huisvesting en onnodige cadeautjes voor winstgevende bedrijven.
Nee, volgens ons kunnen die middelen veel beter ingezet worden in onder de andere de facilitering van start-ups en verduurzaming van het MKB, overeind houden van het mondiaal beleid en investeringen in cultuur. Cultuur laat mensen, laat een stad groeien. Waar is het in grote steden te doen? Daar waar kunstenaars een pioniersrol hebben genomen wordt een gebied levendiger, aantrekkelijker en economisch interessant.
En de mensen die we verantwoordelijk maken voor het schoonhouden van onze stad, die straten vegen en groen onderhouden omdat wij dat zo belangrijk vinden?
Die hebben volgens GroenLinks gewoonweg recht op een eerlijk loon en perspectief op vast werk!
Voorzitter, nog enkele inhoudelijke opmerkingen over de programmabegroting.
GroenLinks blijft het kwalijk vinden dat de hondenbelasting geen doelbelasting is maar de opbrengst verdwijnt in de pot algemene dekkingsmiddelen. Wij zouden dat graag anders zien. Maar laten we realistisch zijn; Sittard-Geleen kan zich dat nu gewoonweg niet financieel veroorloven. Maar we zijn verheugd dat het college op het laatste moment afziet van de geplande verhoging van 40%. Toch blijft de hondenbelasting een ferme aanslag op de beurs van minder draagkrachtigen. Daarom heeft mijn fractie voorgesteld om de hondenbelasting weer onder te brengen bij de kwijtscheldingsregeling zoals die ook voor andere lokale belastingen geldt. De wethouder had er wel oren naar, en zou het bij het college bepleiten. Mocht hij in deze missie niet zijn geslaagd, dan schiet GroenLinks hem graag te hulp met een motie op dit punt.
En zo, voorzitter, zijn er nog wel meer doelgroepen die financieel flink getroffen worden, Helaas blijkt maar al te vaak, dat de grootste effecten te verwachten zijn bij huishoudens met lage inkomens die afhankelijk zijn van een of meerdere uitkeringen, bij huishoudens die te maken hebben met multi-problematiek en bij werkende minima met kinderen die ook gebruik moeten maken van zorg- en welzijnsvoorzieningen. Vaak treden daarbij elkaar versterkende, negatieve, effecten op. Mijn collega Math De Loo en mevrouw Meewis van het GOB hebben beiden dat signaal in de commissie EMSV gegeven. Mijn fractie vraagt het college om die minima en daarbij optredende stapelingseffecten in beeld te brengen en deze gegevens voor de volgende commissie DIWZ beschikbaar te stellen aan de raad. Dan staat namelijk de verordening WMO op de agenda.
Tot zover in eerste termijn.
Kim Schmitz
Fractievoorzitter GroenLinks Sittard-Geleen