De afgelopen tijd hebben jullie wellicht berichten in de krant gelezen over een nieuwe pilot in Sittard-Geleen; het 600-banenplan. De fractie van GroenLinks realiseert zich dat er heel wat vragen en onduidelijkheden zijn bij onze achterban over dit plan. We hopen door middel van de volgende uiteenzetting het hele plan en onze mening daarover te verduidelijken.

Wet werken naar vermogen

Het kabinet heeft om te stimuleren dat zo veel mogelijk mensen door werk in hun eigen onderhoud voorzien, een nieuwe wet ontworpen: de Wet werken naar vermogen (WWNV). Deze WWNV is het belangrijkste deel van het onderdeel "werk" van het bestuursakkoord tussen rijk en gemeenten. Dit onderdeel is mede dankzij actie van GroenLinks door de gemeenten afgewezen omdat het rijk te weinig middelen beschikbaar stelt aan de gemeenten om de wet (die waarschijnlijk toch ingevoerd wordt) goed uit te voeren. Voor wie (gedeeltelijk) kan werken, geldt waarschijnlijk dus per 1 januari 2013 de WWNV in plaats van de Wet investeren in jongeren (WIJ), de Wet Sociale werkvoorziening (WSW) of de Werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong). De WWNV is echter nog in voorbereiding.

Als de Wet werken naar vermogen wordt ingevoerd, gaat dit gevolgen hebben voor mensen die nu al gebruikmaken van bepaalde regelingen. Het gaat hierbij om de Wet Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten), WSW (Wet sociale Werkvoorziening) en de WIJ (Wet investeren in jongeren). Er zijn nu verschillende regelingen om mensen met een beperking aan de slag te helpen, zoals de WSW en de Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten). Ook vallen er mensen met vergelijkbare arbeidsbeperkingen onder de Wet werk en bijstand (WWB). De rechten en plichten in deze regelingen verschillen. En daarmee ook de kansen op het vinden van werk. De nieuwe Wet werken naar vermogen biedt zo veel mogelijk gelijke rechten en plichten voor iedereen die gebruik maakt van de WSW, Wajong, de WWB en de Wet investeren in jongeren (WIJ). De nieuwe wet moet het mogelijk maken dat zo veel mogelijk mensen door regulier werk in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien.

Loondipensatie

Loondispensatie is een middel dat gemeenten kunnen inzetten (na de inwerkingtreding van de Wet werken naar vermogen) voor mensen die niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen. Zo krijgt deze groep potentiële werknemers in theorie betere kansen op de arbeidsmarkt. Loondispensatie betekent dat de werkgever niet het normale arbeidsloon hoeft te betalen: hij wordt hiervan vrijgesteld. De werknemer ontvangt een lager loon dat rekening houdt met zijn lagere productie. Hierdoor wordt het voor werkgevers aantrekkelijk en makkelijker om mensen in dienst te nemen die niet volledig kunnen werken. De gemeente vult dit loon voor mensen met een WWNV-uitkering aan tot (maximaal) 100% van het wettelijk minimumloon.

Loondispensatie is alleen bedoeld voor mensen die door een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische beperking of om andere redenen niet in staat zijn om zelfstandig het wettelijk minimumloon te verdienen.

Uitvoering Wet werken naar vermogen

Als de plannen doorgaan, wordt de Wet werken naar vermogen straks uitgevoerd door de gemeenten. Dat betekent dat gemeenten verantwoordelijk worden voor de hulp en ondersteuning aan iedereen die onder de nieuwe regeling valt. Het kabinet wil dat de WWNV straks wordt uitgevoerd door de overheden die het dichtst bij de burger staan: gemeenten. Zij krijgen hierdoor met een nieuwe groep klanten te maken. De overheid stelt wel substantieel minder geld ter beschikking. De bezuinigingen op het inkomensdeel en participatiebudget zijn schrikbarend!

600-banenplan in Sittard-Geleen

In Sittard-Geleen is ervoor gekozen om, vooruitlopend op de plannen uit Den Haag, een pilot te starten. Zo wordt er een overbruggingsperiode gecreëerd die ervoor zorgt dat de gemeente er ook echt klaar voor is als de WWNV in gaat per 1 januari 2013. Het 600-banenplan is in het leven geroepen om voor mensen met een grotere afstand tot de reguliere arbeidsmarkt toch een plek op de arbeidsmarkt te creëren. Door inzet van loondispensatie kunnen werkgevers de werknemers van het 600-banenplan betalen naar loonwaarde. De gemeente vult deze loonwaarde aan tot minimumloon (= niveau huidige WWB uitkering). Feitelijk ontvangt de uitkeringsgerechtigde hetzelfde inkomen als in de huidige situatie. Alleen neemt deze uitkeringsgerechtigde, naar loonwaarde, deel aan het arbeidsproces in onze gemeente. Om de zo’n 600 werkplekken te realiseren is er veel overleg met werkgevers in de gemeente. Tevens zullen bij de gemeentelijke werkbedrijven mensen aan de slag kunnen gaan.

Standpunt GroenLinks Sittard-Geleen over het 600-banenplan

GroenLinks vindt het 600-banenplan in principe een goed plan. Mensen de kans bieden om de capaciteiten die ze hebben ook daadwerkelijk te benutten in een baan is een uitgangspunt dat wij onderschrijven. GroenLinks kiest ervoor mensen mee te laten doen in plaats van, vaak al langdurig, thuis te laten zitten. De Wet Werken naar Vermogen kan een wet met goede kanten zijn, met een aantal mooie kansen, maar .... natuurlijk alleen als het kabinet voldoende geld beschikbaar stelt om de wet uit te voeren. En dat is nog steeds niet het geval. Nog steeds zijn dit kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten niet tot overeenstemming gekomen over de benodigde middelen om de WWNV naar behoren te kunnen uitvoeren.

Mede op initiatief van onze fractie is het Bestuursakkoord van de VNG niet ondertekend omdat de Wet Werken naar Vermogen (zonder toezegging van de benodigde financiële middelen) deel bleef uitmaken van dit akkoord. In dit artikel op onze website vind je meer info. Ondertekend bestuursakkoord of niet,….de komende jaren hebben we met een aantal voldongen feiten te maken, namelijk:

  • grote kortingen op het participatiebudget vanuit Den Haag
  • grote kortingen op het inkomensdeel vanuit Den Haag
  • WWNV komt qua uitvoering, en dus financiële middelen, neer op de lokale overheid in plaats van voorheen een gedeelte landelijke en lokale overheid

Maar dat is voor dit college gelukkig geen reden geweest om niet al een aantal kansen uit de Wet Werken naar Vermogen op te pakken en uit te werken in het 600-banenplan. Een groep mensen die nu nog thuis zit zal haar talent kunnen benutten, zal gewaardeerd worden op de werkvloer, zal op de juiste wijze begeleid worden en zal nieuwe, sociale contacten opdoen. Het idee is goed, maar de uitwerking luistert zeer nauw. We hebben het hier immers over een groep mensen voor wie het moeilijk is mee te draaien in de ratrace die onze huidige maatschappij is geworden. En juist daarom zullen wij de uitwerking van het 600-banenplan zeer nauwlettend –dus zeer kritisch- volgen. Het plan valt of staat met de medewerking van werkgevers die bereid zijn om deze mensen kansen te geven. Gezien de arbeidsmarktontwikkelingen en de krimp zullen we in de komende jaren nog veel arbeidskrachten en talenten nodig hebben.

Wanneer het 600-banenplan slaagt zullen de ‘zwakkeren’ van onze gemeente een bezuiniging waarmaken van 1,1 miljoen in 2012. Deze bezuiniging zal de komende jaren oplopen tot wel 1,75 miljoen. Voor de fractie van GroenLinks is deze substantiële bijdrage van deze groep mensen aan de bezuinigingen in Sittard-Geleen meer dan genoeg. Meer hoeft en kan volgens ons niet van deze mensen gevraagd worden. De rest van de zware lasten mogen door sterkere schouders gedragen worden!

Meer informatie

Graag wil ik van de gelegenheid gebruik maken om jullie te attenderen op de documentaire De Onrendabelen die jullie kunnen bekijken op hebikietsgemist of uitzendinggemist. Een groeiende groep mensen in Nederland kan niet voldoen aan de steeds strengere eisen die in de prestatiemaatschappij worden gesteld. Vanwege de wieg waarin ze geboren zijn, of door een tekort aan intellectuele bagage of andere vaardigheden, leven zij aan de rand van de samenleving. Met deze documentaire van Hans Heijnen wordt geprobeerd om deze verwaarloosde groep een duidelijker gezicht geven. Initiatiefnemer en eindredacteur Marcel van Dam: De boodschap van de film ‘De Onrendabelen’ is dat Nederland vanaf ongeveer 1980 door bewust beleid op een glijbaan is terechtgekomen naar een ruwer, harder en minder humaan sociaal klimaat, met een groeiend aantal verliezers. Wat door beleid is scheef gegroeid, kan met beleid ook weer worden recht getrokken. Als voldoende mensen dat willen. Maar ze moeten het eerst natuurlijk wel weten. De film ‘De Onrendabelen’ wil daar aan bijdragen.

Kim Schmitz, raadslid GroenLinks Sittard-Geleen