"Is de gemeenteraad ziende blind en horende doof?"
Plannen voor windpark bestaan al sinds 2010
Al ruim 10 jaar heeft energiebedrijf ENGIE grondposities op bedrijventerrein Holtum-Noord met het plan daar een windpark van 3 molens te realiseren. Omdat Sittard-Geleen zich zelf tot doel heeft gesteld om in 2030 de helft van ons energieverbruik duurzaam op te wekken is er de afgelopen jaren door GroenLinks wethouder Kim Schmitz vaart gemaakt met het eerder in gang gezette proces rond het windpark. Bewonersinspraak is georganiseerd en plannen zijn ook bijgesteld. Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat de gemeenteraad in oktober 2020 met grote meerderheid het licht op groen heeft gezet en het vergunningstraject is gestart. Tegen dat raadsbesluit zijn bewoners in beroep gegaan en de vergunningsaanvraag wordt in maart bij de bestuursrechter getoetst. Vervolgens kan dat ook nog een keer bij de Raad van State waarmee alle belangen zorgvuldig afgewogen gaan worden.
In de tussentijd is er een arrest (uitspraak RvS) verschenen waaruit blijkt dat er lokaal gekozen kan worden voor eigen normering op basis van richtlijnen van de WHO of men wacht landelijke normering af. Bij projecten die nog moeten starten is dat laatste een te volgen koers. In Sittard-Geleen loopt echter reeds een vergunningstraject en kan de, nog meer dan nu, aangescherpte lokale normering toegevoegd worden aan de stukken voor toetsing door de rechtbank. Dit moet op tijd gedaan worden. Dit is mede van belang om ervoor te zorgen dat de aan ENGIE toegekende SDE-subsidie niet op het spel gezet wordt omdat de voorwaarde is dat de windmolens begin 2025 operationeel moeten zijn. De SDE-subsidie is nodig om het project financieel rond te krijgen.
Kortom:
Geen tijdige vergunning ≠ Geen subsidie ≠ Geen windpark
= niet behalen klimaatdoelstellingen
= een dikke schadeclaim aan onze gemeentelijke broek.
Helaas kwamen bij de begrotingsbehandeling GOB samen met klimaatontkenners PVV met een motie om de realisatie van het windpark in de pauzestand te zetten door te wachten op de landelijke normering. In dat raadsdebat gaf wethouder Kim Schmitz al aan dat daarmee de kans aanzienlijk was dat er een forse schadeclaim zou kunnen komen en dat we met die pauzestand de SDE subsidie op het spel zetten. En daarmee ook de kans dat het hele project gaat vervallen en we niet gaan voldoen aan de door de raad zelf vastgestelde klimaatopgave. De windmolens moeten immers vanaf 2025 jaarlijks voor 34 miljoen kWh aan schone energie gaan opleveren. Dat is niet te vervangen door alleen zon op dak.
De raad nam het advies van B&W om de motie aan te houden zodat de risico’s in beeld gebracht kunnen worden niet over en GOB-CDA-PVV-Stadspartij zorgden voor meerderheid. De GroenLinks fractie kon niet anders dan het vertrouwen in de coalitie opzeggen wegens het niet nakomen van klimaatafspraken in het coalitieakkoord en wethouder Kim Schmitz trad vervolgens af.
Provincie spreekt van bestuurlijke contractbreuk
Het provinciaal bestuur liet in het openbaar weten de houding van de gemeente Sittard-Geleen niet te begrijpen en sprak zelfs van “bestuurlijke contractbreuk”.
Uit ons contact met ENGIE weten we dat die werken aan het indienen van een (forse) schadeclaim.
Deze informatie was voor de GroenLinks-fractie reden om een interpellatiedebat aan te vragen waarin we de risico’s wilden bespreken.
De dag voor het debat kregen we de antwoorden op de vragen van B&W en in één van die antwoorden stond dat op verzoek van de gemeente advocatenkantoor Paulussen geschetst heeft dat er risico’s zijn. We hebben het stuk van gemeentelijk huisadvocaat Paulussen opgevraagd en kort daarop volgde openbaarmaking van dat juridisch advies. Dit is ter informatie als bijlage toegevoegd.
Het is een vernietigend advies voor de gemeente. Het advocatenbureau schrijft met uitvoerige toelichtingen in conclusie: “Door stil te zitten en af te wachten op het Rijk (conform de Motie van GOB-PVV) wordt besluitvorming onnodig vertraagd, hetgeen aansprakelijkheidsrisico’s met zich brengt”. Ook de advocaat van ENGIE komt tot die conclusie en er dreigt dus een forse schadeclaim als de gemeente niet gaat bewegen. Wethouder Kim Schmitz waarschuwde de raad daar al voor.
Dus de aangenomen motie van GOB-PVV om het vergunde windpark gedurende de lopende rechtbankprocedure stil te leggen is niet alleen nadelig omdat we dan niet de 34 miljoen kWh aan schone stroom krijgen (de klimaatopgave) maar we lopen nu ook nog grote financiële risico’s voor onze gemeenschap.
Raadsdebat brengt geen beweging: hakken in het zand
Onze fractievoorzitter Math de Loo opende het debat. Zijn bijdrage is ook als bijlage toegevoegd.
We waarschuwden nadrukkelijk voor de gevaren van financiële claims en het mislopen van 34 miljoen kWh aan schone energie. De wethouder gaf weinig ruimte en legde de motie als een dualistische inbreng van de raad uit, al liet hij ook weten dat het College nog een integraal ambtelijk advies afwacht. Vanuit de raad kreeg hij daarvoor echter weinig ruimte. De partijen die het windpark in de pauzestand hebben geplaatst blijven onverkort vasthouden aan ‘wachten op landelijke normering’. Over de schadeclaim die dreigt deed men nogal luchtjes.
We vragen ons af: hebben ze het juridisch advies wel goed gelezen en waarom heeft het College de raad niet gevraagd om alsnog de lokale normering in de lopende procesgang in te brengen?
Het werd een pittig debat waarbij GroenLinks alleen van D66 en PvdA flinke steun kreeg. Zij waarschuwden ook voor financiële risico’s en daagden de coalitiepartijen uit hoe ze de klimaatdoelstellingen die ze zelf vastgelegd hebben willen realiseren. Daarop kwam geen inhoudelijk antwoord, behalve de standaard opmerkingen als ‘innovatie en alternatieve locaties’. Ook GroenLinks vindt dat we innovatief aan de slag moeten en aanvullende locaties voor de grootschalige opwek van duurzame energie zeker moeten onderzoeken, maar niet ten koste van het tijdig realiseren van het windpark Holtum-Noord. Een park dat voldoet aan de strenge normen van de World Health Organisation.
De meeste partijen beseffen duidelijk onvoldoende hoe urgent de klimaatopgave is en dat die zonder het windpark niet te realiseren is. Het dossier zal zeker een vervolg krijgen.
In dit artikel met bijlagen hebben we geschetst hoe de zaak er nu voorstaat. Als er binnenkort een forse schadeclaim op de gemeentelijke deurmat valt, weet u welke partijen daar verantwoordelijkheid voor dragen. En als uw kleinkinderen later vragen: "wat deden we in onze gemeente aan klimaatpolitiek?", laat ze dan dit artikel lezen!
Bijlagen: