In april zullen de gemeentelijke en provinciale aandeelhouders van Essent een besluit moeten nemen over het voorstel om Essent met alle productieonderdelen voor 9,3 miljard Euro te verkopen aan het Duitse RWE. Afgelopen donderdag vond er voor de Limburgse aandeelhouders in Thorn een informatiebijeenkomst plaats. Inleider was Rinse de Jong, lid van de Raad van Bestuur als CFO van Essent. Daar hoorden we details van de overeenkomst die onze twijfels verder hebben doen toenemen.

Veel raads- en statenleden waren in Thorn aanwezig. Namens de GroenLinksfractie in Sittard-Geleen bezochten de raadsleden Willem Verhaeg, Ronald Snippe en Jan Muijtjens de bijeenkomst. Daar kwamen een aantal details van de overeenkomst aan de orde waar we grote vraagtekens bij plaatsen. Indien meer als 5% van de aandeelhouders niet akkoord gaan met de verkoop krijgen alle aandeelhouders 125 miljoen minder uitgekeerd. Een drukmiddel naar kritische raads- en statenleden om toch maar ja te zeggen. Ook bleek dat als de gewenste 80% om in te stemmen met de verkoop niet gehaald wordt er door Essent een forse boetebeding aan RWE betaald moet worden. Ook dat is een drukmiddel waar vraagtekens bij geplaatst kunnen worden.

Opmerkelijk was verder dat er een bonus aan aandeelhouders gegeven wordt indien RWE toestemming krijgt om bij Borssele een tweede nieuwe kerncentrale te bouwen. Daarmee geven ze klip en klaar aan dat RWE in Nederland verder wil investeren in een nieuwe omstreden kerncentrale! Ze belonen provinciale en lokale aandeelhouders dan met terugwerkende kracht met een extra uitkering. Zo worden lokale en provinciale overheden “lekker gemaakt” hun medewerking te verlenen aan uitbouw van Kernenergie! Op een vraag van GroenLinks Statenlid Kees Schröer hoe hoog die kernenergie bonus is welke nu in het contract is afgesproken bleef het antwoord uit. “Dat zal ter inzage gelegd worden” liet CDA depute Herman Vrehen weten. Openheid daarover is blijkbaar ongewenst.

De CFO van Essent liet weten dat 25% van de aandelen van RWE in handen zijn van lokale gemeentebesturen in Duitsland. In de Tweede Kamer heeft PvdA woordvoerder Diederik Samson in het spoeddebat van 14 januari j.l. laten weten “dat een van de grootaandeelhouders van RWE het omstreden Russische bedrijf Gazprom is en dat met de overname van Essent door RWE daarmee Gazprom een ongewenste positie in Nederland vestigt”.

GroenLinks fractievoorzitter Jan Muijtjens stelde aan de CFO van Essent op grond van dat signaal de vraag hoeveel aandelen van RWE in handen zijn van Gazprom of een van haar dochters? De Essent bestuurder sloeg zijn handen in de lucht en liet weten dat niet te weten… Het is wel heel vreemd dat de verantwoordelijke Essent bestuurder niet weet wie de grootaandeelhouders zijn van RWE waaraan ze hun bedrijf willen verkopen. Een zaak om snel uit te zoeken. Verdoezelt men dit feit omdat dit in de debatten die in de diverse raden en staten gevoerd moeten wel eens nadelig kan uitpakken als duidelijk wordt dat bij verkoop aan RWE op de achtergrond Gazprom haar discutabele invloed verder weet uit te breiden in Nederland?

Er is in de Tweede Kamer veel kritiek op de voorgenomen verkoop van Essent aan RWE. De PvdA heeft zelfs haar raads- en statenleden opgeroepen niet in te stemmen met dit contract en nu geen meerderheidsbelang uit pubiek aandeelhouderschap te verkopen. RWE staat op de lijst van energiebedrijven als hekkensluiter op het gebied van duurzaamheid. RWE is vooral sterk in bruinkool, kolencentrales en kernenergie. Juist de gewenste snelle omschakeling naar duurzame energiebronnen moet bevorderd worden! Dat ze nu al een claim leggen op de bouw van een tweede Kerncentrale bij Borssele geeft aan dat ze daar prioriteit aan willen verlenen. Een nieuwe kerncentrale kost miljarden en dat geld moet nu ingezet worden in zonne-energie, windmolens en biomassa. De klimaatcrisis schreeuwt om investeringen in duurzame energiebronnen.

Tijdens de bijeenkomst werd ook duidelijk gemaakt dat gemeenten die hun Essent aandelen niet willen verkopen in een moeilijke positie komen als toch 80% van de aandeelhouders wel instemt. Dividend uitkering voor die overblijvende gemeenten komt dan in gevaar en ook daarmee zetten ze de lokale aandeelhouders onder zware druk.

GroenLinks zal komende maand een overleg voeren met alle fracties in gemeenten en provincies die mede eigenaar zijn van Essent. We willen een gezamenlijke koers afspreken hoe we in dit dossier belangen voor een betrouwbare en duurzame energievoorziening voor onze bevolking centraal kunnen stellen. Sittard-Geleen is in Limburg de grootste gemeentelijke aandeelhouder. In de maand april zal in de gemeenteraad het debat over de verkoopplannen van Essent gevoerd gaan worden. We houden u op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.

Jan Muijtjens, 25 januari 2009.