Op dinsdag 10 en donderdag 12 november waren er gemeenteraadsvergaderingen in Sittard-Geleen. Besproken onderwerpen waren onder andere de begroting voor 2016, de wijzigingen in huishoudelijke hulp en de brand op het Chemelot terrein op 9 november. Lees hieronder de bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Kim Schmitz aan het raadsdebat.
Werkelijk voorzitter, eind 2014 nog met mooie praatjes de burgers van onze gemeente laten weten dat er 1miljoen voor nieuw beleid is gereserveerd en eind 2015 in de 2de programmarapportage laten weten dat je het niet hebt weten te gebruiken en daar nog trots op zijn ook: “want dan kan het weer in de spaarpot”. Voorzitter, van een aantal wethouders had ik meer creativiteit verwacht, meer fantastische plannen om 1 miljoen euro aan uit te geven. Maar helaas…..blijkbaar leende hun portefeuille zich niet voor nieuw beleid. En dat terwijl verkiezingsprogramma’s nog niet zo lang geleden bol stonden van de meest fantastische ideeën voor nieuw beleid.
Maar goed….. als je dan al niet voor 1 miljoen goed nieuw beleid weet te formuleren, houd dan op zijn minst vast aan voortzetting van goed oud beleid. Beleid dat ten goede kwam aan heel wat burgers van onze stad. Zo had GroenLinks de mogelijkheid om vrijwilligers een vergoeding te geven graag voort gezet. Zou wat GroenLinks betreft het parkeertarief in ons ziekenhuis niet zo hoog zijn en zou ook een gehandicaptenparkeerkaart een stuk goedkoper zijn. Voorzitter, met 1 miljoen kun je namelijk het verschil maken; met 1 miljoen kun je heel wat zonnepanelen op daken leggen, meer groen beter onderhouden, een impuls geven aan je armoedebeleid.
Is deze coalitie zich ervan bewust dat de wachttijd om überhaupt maar in aanmerking te komen voor een voedselpakket van de voedselbank inmiddels zo’n 10 tot 12 maanden kan zijn? Maar nieuw beleid om een misstand als deze aan te pakken, ho maar….. Nee, deze coalitie doet niets met een miljoen, maar gaat het sparen om ongetwijfeld de verhuizing van de ambtenaren van Sittard naar Geleen of het mooie nieuwe onderkomen van het college te bekostigen. We zullen het zien….
Voorzitter, naar aanleiding van een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep en een het rapport van de Nationale Ombudsman is er een wetswijziging in de Fraudewet aangekondigd en verzoekt de minister gemeenten al met een aantal richtlijnen en uitgangspunten rekening te houden. Al met al een positieve ontwikkeling; de lokale overheid dient immers minder rigide te zijn en meer maatwerk toe te passen in het al dan niet opleggen van boetes in het kader van de fraudewet. In Sittard-Geleen wordt er zelfs een speciale ambtenaar voor aangesteld. En hoe noemen we die? Boeteambtenaar! Behalve dat me die titel voor de betreffende ambtenaar zeer beklagenswaardig lijkt vind ik de titel boeteambtenaar ook echt niet passen bij een sociaal beleid waar vertrouwen ipv wantrouwen centraal hoort te staan. (Bovendien vind mijn fractie het curieus dat er wel een boeteambtenaar kan worden aangesteld, betaald uit het potje sociaal domein, maar de portefeuillehouder consequent weigert in te gaan op voorstellen om een lokale ombudsfunctie in het leven te roepen).
Voorzitter, Je zou haast denken: “veel nieuws zal de programmabegroting wel niet om het lijf hebben”; de tijd tussen de behandeling van de kadernota en de programmabegroting nu was immers extreem kort. Maar toch, voorzitter, schrok mijn fractie zich aardig rot toen we de programmabegroting aan het doorspitten waren. De omschrijving van de plannen en doelen rondom Sportzone 2.0 en wat dat dan mag gaan kosten zijn immers zo levendig beschreven op vele pagina’s dat wij ons werkelijk afvroegen of en wanneer we daar al een beslissing over hadden genomen. We houden het college aan de toezegging in de commissie dat de gereserveerde 4,5 miljoen in deze programmabegroting voor Sportzone 2.0 pas werkelijk geactiveerd wordt na het raadsbesluit over de vraag of en op welke wijze Sportzone 2.0 uitgevoerd gaat worden.
En voorzitter, wat is er toch aan de hand met duurzaamheid? Of beter gevraagd, met het gebrek aan duurzaamheidsambities en –initiatieven van dit college? We hebben er tijdens de bespreking van de Kadernota al aan gerefereerd, maar zien nog steeds geen verbetering. Ze zullen er ongetwijfeld zijn, maar in dit tempo gaan we onze klimaatdoelstelling dus echt niet halen. En de klok tikt, het klimaat kan niet op de lange baan geschoven worden. Om alvast een beetje schot in de zaak te brengen of de boel op zijn minst niet te laten verslechteren heeft GroenLinks het volgende voorstel/motie: Wij verzoeken het college een zienswijze in te dienen tegen het voornemen van minister Schulz om de snelheid op de A2 tussen Kerensheide en de aansluiting A73 Maasbracht te verhogen naar 130km per uur. Verhoging van de snelheid leidt tot meer brandstofverbruik, meer fijnstof, meer CO2-uitstoot, meer geluidshinder. Met een fractie sneller van A naar B gaan we de wereld zeker niet redden, wel met uitgevoerde klimaat- en duurzaamheidsambities.
Voorzitter, Eerder sprak ik al over de fraudewet; een wet die te rigide blijkt te zijn en burgers die onbedoeld een fout maken hard straft. Gelukkig is de minister tijdig tot inkeer gekomen en zullen de scherpe randen aangepast worden. GroenLinks houdt überhaupt niet van regels die participeren en de door ons zo gewenste participatiesamenleving in de weg staan. Kijk maar eens wat vasthouden aan regels voor een gevolgen heeft voor de maatschappelijke functie Tutti Mangaire in Born. Tutti Futsie ! En dat is dan het gevolg van vasthouden aan lokaal vastgestelde regeltjes en wetten.
Maar helaas, ook Den Haag kan er wat van……..de volgende hardvochtige aanpak die kwetsbaren in onze samenleving raakt staat namelijk al paraat om de fraudewet een watje te laten lijken. Dan heb ik het over de kostendelersnorm. U weet wel, die verplichting van de gemeente om de uitkering van mensen die samenwonen met andere volwassenen te verlagen. Allemaal heel logisch op papier, totdat in de praktijk blijkt dat een bijstandsmoeder haar dochter van 21 die op straat komt te staan niet in huis kan nemen; moeder zal immers flink gekort worden op haar uitkering. Of dat een zoon niet kan intrekken bij zijn doodzieke moeder om 24-uurs mantelzorg te verlenen; hij zal immers gekort worden op zijn uitkering.
Dus wat blijkt in de praktijk: de kostendelersnorm heeft een averechts effect. Mensen met een uitkering die –ondanks hun lage inkomen- besluiten om andere mensen te helpen worden door de kostendelersnorm daarin belemmerd. En dit zuig in niet uit mijn duim. Recente reportages op onder andere Radio1 en Nieuwsuur toonden feilloos aan dat heel wat mensen niet meer voor elkaar gaan zorgen omdat ze dan een deel van hun uitkering kwijt raken. Inmiddels zijn duizenden mensen met een uitkering het slachtoffer van de kostendelersnorm. En wat erger is: duizenden mensen die eigenlijk zorg en onderdak nodig hadden blijven daarvan verstoken omdat mensen met een uitkering die hulp en steun niet meer kunnen geven. Het wachten is dus op een nieuw decreet van de minister die de gemeenten net als bij de Fraudewet opdraagt niet zo rigoureus om te gaan met de kostendelersnorm. Maar voorzitter, wij willen en kunnen niet langer wachten nu al duidelijk is dat zoveel mensen, ook in onze gemeente, de dupe zijn van de kostendelersnorm. GroenLinks is van mening dat de gemeente zelf actief op zoek moet naar mogelijkheden om de ongewenste effecten van de kostendelersnorm te compenseren. Of dat via maatwerk moet…., of daar een aparte kostendelersnormambtenaar aan te pas moet komen…., of dat via compensatie middels een zorgtoeslag op de uitkering kan …. Dat moet de portefeuillehouder vooral uit laten zoeken. Wij vinden in ieder geval dat het moet en hebben daarom een motie over voorbereid.
Ten slotte, voorzitter, algemene beschouwingen met daarin aandacht voor veiligheid kan ik niet voorbij laten gaan zonder aandacht te schenken aan het incident op Chemelot gisteren. Mijn fractie wil nu niet doen aan speculeren over mogelijke oorzaken van de toename van het aantal incidenten op Chemelot. Ook willen we geen lokaal, op de lange baan schuivend onderzoek zoals de meerderheid van deze raad wenste met betrekking tot de kerncentrale Tihange, maar willen we doorpakken en inzetten op daadkracht. De provinciale staten fractie van GroenLinks heeft daarom de bal gelegd bij de vergunningverlener; onze Tweede Kamerfractie bij de wetgever in Den Haag. De communicatie van Chemelot richting burgers is verbeterd sinds GroenLinks daar vragen over heeft gesteld, maar de crisiscommunicatie door de veiligheidsregio Zuid laat toch heel wat hiaten zien. Graag worden we ook nu op de hoogte gesteld van het plan van aanpak om de crisiscommunicatie te verbeteren.
Voorzitter, Wat betreft de belastingmaatregelen kan ik kort maar krachtig zijn. Mijn fractie stemt in, maar maakt daarbij wel een voorbehoud met betrekking tot de verhoging van het tarief voor de gehandicaptenparkeerkaart.